De Nederlandse taal is voor een Duitser moeilijk te leren. Niet vanwege de (veel eenvoudigere) grammatica maar door de grote hoeveelheid beelduitspraken die „om de haverklap“ gebruikt worden. Nederlanders zijn zich hier vaak niet even goed van bewust. De beeldtaal heeft echter een vaste plek in de Nederlandse communicatie verworven.
Als Duitse kan ik je verzekeren dat het heel moeilijk tot haast onmogelijk is om het Nederlandse gevoel achter de beelduitspraken te ontwikkelen. Het duurt jaren voordat je de vele cryptische uitspraken “onder de knie hebt” en enigszins snapt wat ze betekenen.
Hoe gevarieerd de Nederlandse taal met beelden omgaat merk jij waarschijnlijk pas als je spontane Duitse vertalingen niet blijken te kloppen. Of ze klinken zelfs in jouw oren een beetje raar.
Ik vind het uiteraard hilarisch omdat ik de Nederlandse uitdrukkingen ken. Je Duitse zakenpartner snapt er waarschijnlijk geen “bal” van.
Hieronder geef ik je voorbeelden van vaak letterlijk vertaalde uitspraken:
| Uitspraak: | niet: | maar: |
| het valt mee of tegen | es fällt mir mit oder gegen | es gefällt oder gefällt nicht |
| laat maar zitten | lass mal sitzen | dann lass es halt |
| de spits afbijten | die Spitze abbeissen | einer muss der Erste sein |
| last hebben van | Last von etwas haben | Probleme mit etwas haben |
| dat is andere koek of gesneden koek | anderer Kuchen oder geschnittener Kuchen | das ist eine schwerwiegendere Angelegenheit oder eine einfache Sache |
| niets mis mee | nichts miss mit | hiermit ist alles in Ordnung |
| in je nopjes zijn | in den Noppen sein | sich total über etwas freuen oder überglücklich sein |
| er weer tegen kunnen | wieder dagegen können | etwas ertragen können, fertigwerden mit |
| oplappen | auflappen oder aufwischen | ausbessern, verbessern |
| foute boel | falsche Buhl | Pass auf! Hier stimmt etwas nicht |
| van pas komen | von Pass kommen | etwas kommt gelegen, es passt mir |
| uit je nek kletsen | aus dem Nacken reden | dumm rumreden oder Unsinn erzählen |
| je ei kwijt kunnen | sein Ei wegstecken können | sich entfalten können, sich aussprechen können |
| met je neus in de boter vallen | mit der Nase in die Butter fallen | Glück gehabt |
| iets onder de knie hebben | etwas unter das Knie haben | etwas beherrschen |
| het raakt kant noch wal | weder Kant noch Wall treffen | völliger Unsinn |
| iets zien zitten | etwas sitzen sehen | etwas gut finden |
| van slag zijn | von Schlag sein | aus dem Gleichgewicht sein |
| iets gaat je niet in de koude kleren zitten | etwas sitzt dir nicht in der kalten Kleidung | unter die Haut gehen |
| veel of weinig voorstellen | viel oder wenig vorstellen | viel oder nichts wert sein |
| op de kop tikken | auf den Kopf ticken | kaufen |
| voor het oprapen liggen | vor dem Aufraffen haben | genug vorhanden |
| nergens op slaan | es schlägt nirgends auf | nicht zutreffend, stimmt nicht |
Wat zijn jouw favoriete uitspraken? Of welke weet jij gewoonweg niet te vertalen?
Vertel het in een commentaar hieronder!
Hallo Vera,
Dankjewel. Uiteraard heb ik je taalmanagementboek gelezen. Erg herkenbaar! Inderdaad zijn juist dit soort onderwerpen voor linguïsten zoals ons bijzonder boeiend.
Hartelijke groet en ik hoop dat velen je boek gaan lezen!
Nina
Leuke Blog Nina!!
Maar het is dan een gevoelig maar even zo interessant onderwerp. Als taallinguïst ben ik op dit soort zaken ook altijd erg alert. Heb er ook in mijn taalmanagementboek “TOK! to me or Talk to me?” aandacht aan besteed. Deze vaak hilarische voorbeelden gebruik ik ook altijd in mijn lezingen waarin ik taalles geef in hoe het NIET moet.
Maar ook omgekeerd: we doen veel zaken in Duitsland en onlangs kregen we een hartverwarmende reactie van een Duitse klant, die tegen mijn collega zei: “alleen een beetje” [nur ein bisschen] Nederlands te kunnen spreken, en dan vervolgens in het Nederlands reageert op een geleverde vertaling: “Wij zijn echt tevreden geweest met de vertaling van verleden vrijdag, dus wilde ik u vragen, wat het zal kosten als u voor ons bijgevoegde documenten kan vertalen (Engels > Duits)”.
ISBN “TOK! to me or Talk to me?”: 978-90-822811-0-1 (recensies: http://www.literatuurplein.nl/boekdetail.jsp?boekId=974516)